Beethoven is Black
Once there were blacks wanting to be white.
Now there are whites wanting to be black.
It’s the same secret.
‘Beethoven Was One-Sixteenth Black’
Nadine Gordimer (2007)
Klassieke muziek is onlosmakelijk verbonden met westers imperialisme en ‘white supremacy’. Hoe verhouden musici van kleur zich tot klassieke muziek? Hoe dekoloniseren wij klassieke muziek?
Museum Geelvinck wil met Beethoven = Black het gesprek agenderen over klassieke muziek vanuit het perspectief van diversiteit en inclusie.
Ludwig van Beethoven, door Joseph Willibord Mähler (1778-1860), Wenen, 1815 (coll. Wien Museum)
Beethoven was black?
In 1907 poneerde de Afro-Engelse componist Samuel Coleridge-Taylor (1875-1912) als eerste het idee, dat Beethoven ook Afrikaanse voorouders zou hebben. Sindsdien duikt deze theorie opvallend vaak weer op. Is dit ‘black-washing’?
Met ‘Beethoven is Black’ leggen wij de vinger op de ambiguïteit, die, vanuit het gezichtspunt van diversiteit en inclusie, inherent is aan klassieke muziek: kan je klassieke muziek als universele creatieve waarde wel los zien van haar historische context?
In het bijzonder richten wij ons op Beethoven, de man en zijn werk in het perspectief van zijn tijd en zijn huidige betekenis. In 2020-2021 wordt zijn 250e geboortejaar gevierd. Beethoven was niet alleen een revolutionair-creatieve muziekvernieuwer. Hij was bovendien progressief geëngageerd in een tijd, dat Europa verscheurd werd door revoluties en burgeroorlogen. Tot op de dag van vandaag staat Beethoven en zijn iconische muziek symbool voor democratische vrijheid en sociale rechtvaardigheid.
Hoe staan musici van kleur hier tegenover?
Museum Geelvinck streeft er naar de bezoeker aan het denken te zetten. Moeten wij onze visie op klassieke muziek herzien? Hoe maken wij concertpodia, festivals, educatie en vakonderwijs voor klassieke muziek meer verwelkomend voor mensen van kleur?
Ons doel is een bijdrage te leveren aan het vergroten van diversiteit en inclusie in de muzieksectoren, waarin ons museum actief is.
Panelsessie op vrijdag 4 juni 2021
Op 4 juni j.l. gingen, onder leiding van Noraly Beyer, musici van kleur en vakgenoten uit de wereld van de klassieke en oude muziek uit binnen- en buitenland met elkaar in gesprek om te reflecteren over:
- Klassieke muziek als universele culturele waarde, of als representant van westers imperialisme en ‘white supremacy’.
Hoe kijken musici van kleur naar klassieke muziek? Kunnen we klassieke muziek dekoloniseren? - Welke ervaringen hebben musici van kleur in Nederland ondervonden, die hun opleiding en carrière structureel belemmerden?
Hoe is de situatie in vergelijking met andere landen? Welke verbeterpunten en best practices kunnen we aandragen.
De keynote speaker was Chi-chi Nwanoku OBE, initiatiefneemster van Chineke!, het eerste klassieke orkest in Europa, dat voornamelijk bestaat uit musici van kleur.
De panelleden waren Ronald Snijders, James Oesi, Orville Breeveld, Patricia-Ann Neely (chair EMA IDEA Task Force), Luke Welch, Yi-heng Yang en Brandon Keith Brown.
Door middel van Zoom kon het publiek real-time deze publieksactiviteit online volgen en via de chat meepraten. Hiervan is uitgebreid gebruik gemaakt: van Japan en Rusland tot en met Toronto en Californië.
U kunt de volledige panelsessie terugkijken op YouTube. Klik op de knop hieronder.
Een compacte versie met de highlights van het panelgesprek vindt u binnenkort op deze website.
Vanwege de nog tot 5 juni geldende Corona-maatregels, was het helaas niet mogelijk om, zoals eerder aangekondigd, de opnames van de panelsessie in het Cultureel Educatie Centrum (CEC) in Amsterdam Zuid-Oost fysiek bij te wonen.
Voor meer informatie over dit onderwerp verwijzen wij u graag naar Thema-informatie. Kijk ook naar de highlights van de interviews, die Gerda Havertong met diverse musici realiseerde.
wekelijkse VIDEOPODCAST
Bekijk en beluister onze videopodcastserie. Musici van kleur spelen werk van onder meer Beethoven en van componisten van kleur. Gerda Havertong interviewt hen over hun visie op de genoemde onderwerpen. Op de website belichten wij componisten van kleur uit de 18e en 19e eeuw in de context van hun tijd.
Van componisten van kleur hoort u werken van onder meer Joseph Bologne, Chevalier de Saint-Georges (1745-1799), José White Lafitte (1836-1918), Jan Gerard Palm (1831-1906), Joseph Sickman Corsen (1853-1911), Wim G. Statius Muller (1930-2019) en Ronald Snijders.
Van Beethoven worden onder meer uitgevoerd ‘Egmont’ (Op. 84, 1810), ‘Eroica’ (Op. 55, arr. Czerny voor quatre-mains, 1836) en de ‘Kreuzersonate’ (Op. 47), die hij schreef voor en op 24 mei 1803 uitvoerde met de Afro-Poolse violist George Bridgetower (1778-1860). Chi-chi Nwanoku stelde tijdens de panelsessie voor de ‘Kreuzersonate’ voortaan de ‘Bridgetower Sonate’ te noemen, zoals Beethoven deze sonate oorspronkelijk had opgedragen.
De werken worden gespeeld op originele fortepiano’s. Museum Geelvinck beheert ‘s-Nederlands belangrijkste collectie historische piano’s uit de 18e en 19e eeuw (meer dan 200).
Uitvoerenden zijn, in willekeurige volgorde, Ronald Snijders, James Oesi, Shuann Chai, Delbert Bernabela, Meneka Senn, Mirelys Morgan Verdecia, Shunske Sato, Alexander Kraft van Ermel, Naomi Tamura, Maripepa Contreras en Yukiko Hasegawa. En tevens Richard Egarr, Olga Pashchenko, Alexandra Nepomnyashaya, Elizabeth Fadel, Artem Belugorov. Tobias Borsboom en Simon Mulder.
De concertopnames voor de acht delen van deze serie vonden reeds eerder plaats en zijn nu gebundeld in deze videopodcastserie.
Highlights interviews door Gerda Havertong met de musici
Wanneer de Corona-regels versoepeld worden, kunt u kunt onze historische piano’s weer bezichtigen – en beluisteren – op onze locaties. Voor meer informatie over ons museum, kijk op www.geelvinck.nl
