Onze missie
Musea beogen met hun publieksactiviteiten een eye-opener te zijn tot nieuwe perspectieven. Met ‘Beethoven is Black’ willen wij ons publiek aanzetten tot bewustwording over de verschillende gezichtspunten hoe je naar klassieke muziek kijkt vanuit het perspectief van musici van kleur. We streven er naar hiermee ons steentje bij te dragen aan het vergroten van diversiteit en inclusie in de muzieksectoren, waarin ons museum actief is, en daarmee wellicht ook daarbuiten. Wij verwachten, dat uit de panelgesprekken voorbeelden van best practices naar voren zullen komen. In ieder geval agenderen wij hiermee de gedachtenwisseling over klassieke muziek vanuit het spectrum van diversiteit en inclusie.
Achtergrond
Dertig jaar geleden opende Museum Geelvinck haar deuren in het Geelvinck Hinlopen Huis aan de Herengracht 518 te Amsterdam. Dit stadspaleis was in 1687 gebouwd door het echtpaar Geelvinck-Hinlopen, waaraan het huis zijn naam ontleent. Op zijn beurt heeft ons museum zijn naam te danken aan dit huis, waar het een kwart eeuw gevestigd is geweest.
In het Geelvinck Hinlopen Huis gaf ons museum een beeld van de bewonersgeschiedenis gedurende de uitgebreide 18e eeuw. In de loop der jaren hebben wij regelmatig tentoonstellingen georganiseerd op daaraan verwante thema’s. De bewonersgeschiedenis van het Geelvinck Hinlopen Huis bleek – naast de Moedernegotie en de VOC – vooral nauw gerelateerd te zijn aan de WIC, de Sociëteit van Suriname en, uiteindelijk, de oprichting van de Nederlandsche Handel-Maatschappij. Uit onderzoek kwam onder meer naar voren, dat Albert Geelvinck, de bouwheer van het huis, in 1692 namens de de Sociëteit van Suriname, waar hij een bestuursfunctie beklede, opdracht had gegeven voor de aankoop van 500 Afrikanen in West Afrika (Calabar) voor verkoop als slaaf aan de plantages in Suriname en het huidige Guyana, dat toen eveneens nog tot deze feitelijk Amsterdamse kolonie behoorde. Dit feit werd de basis van de tentoonstelling ‘Swart op de Gracht’, die wij, na jaren voorbereiding, in voorjaar 2013 gematerialiseerd hebben. In deze spraakmakende tentoonstelling – de eerste, die ooit in de Amsterdamse grachtengordel het licht zag – paarden wij de viering van vier eeuwen glorie van de grachtengordel met de herdenking van 150 jaar afschaffing slavernij in Suriname en de Nederlandse Antillen. De Surinaamse en Antilliaanse gemeenschappen hebben wij hier nadrukkelijk bij betrokken. Ons onderzoek naar sporen van slavernij in de gevels van gebouwen in de grachtengordel, heeft de eerste aanzet gegeven voor de Gids Slavernijverleden Amsterdam. Ook na de tentoonstelling ‘Swart op de Gracht’, bleef het slavernijverleden – binnen onze focus op culturele uitwisseling, één van de rode draden, die vanaf het ontstaan van ons museum ons tentoonstellingsbeleid bepaald hebben – een vast onderdeel van ons beleid.
Diversiteit en inclusie zijn in de afgelopen jaren terecht een niet meer weg te denken onderdeel geworden van de museumsector wereldwijd. In het streven van musea naar dekolonisatie van de presentatie van hun collecties, zoals in Nederland ‘Musea Bekennen Kleur‘, lag het voor de hand, dat ook wij de interpretatie van onze collectie 18e en 19e eeuwse piano’s en het daaraan klevende levend immaterieel erfgoed onder de loep zouden nemen. Als vanzelf kom je dan uit op het thema, dat wij met ‘Beethoven is Black’ agenderen: het dekoloniseren van klassieke muziek. Binnen kringen van de etnomusicologie – wij zijn lid van de Arnold Bake Society en het International Council for Traditional Music – zijn afgelopen zomer internationaal felle discussies losgebroken over heroverweging van wellicht op eurocentrische invalshoeken gebaseerde uitgangspunten. Kortom, een ondersteuning van onze visie, dat dit thema relevantie heeft.
Uitgangspunten
Wij streven naar een open gedachtenwisseling over het thema, waarbij voor ons de bewustwording van de verschillende perspectieven voor de interpretatie van de historische context een significant uitgangspunt vormt. De kernperiode, waarop ons museum zich de afgelopen decennia richt, is de uitgebreide 18e en 19e eeuw en de relevantie van die periode voor de samenleving vandaag de dag. Vanzelfsprekend streven wij naar het behoud van onze collectie en het daarmee verbonden levend muzikaal erfgoed, dat wij willen overdragen aan volgende generaties. Maar dat mag er niet toe leiden, dat de koloniale aspecten in de historische context van de klassieke (en oude) muziek verbloemd worden. In tegendeel, want wij beogen met deze activiteit, dat de wereld van de klassieke muziek zich meer bewust opstelt, inclusiever en meer verwelkomend wordt voor musici van kleur en daarmee eveneens een kleurijker publiek betrekt.
Voor onze visie, kijk ook naar ons Position Paper voor ‘Beethoven is Black’.
Museum Geelvinck is opgenomen in het Museumregister en implementeert de Governance Code Cultuur, de Code Diversiteit & Inclusie en de Fair Practice Code. De Code Diversiteit & Inclusie heeft onder meer zijn beslag gekregen in de samenstelling van ons stichtingsbestuur.
Vooruitblik
Muziek- en muziekinstrumentenmusea zijn slechts een bescheiden onderdeel van de museumwereld en daarbinnen vormen (forte)piano’s uit de 18e en 19e eeuw slechts een niche. Toch waren juist deze instrumenten cruciaal bij de wereldwijde verspreiding van klassieke muziek in die periode. Wij zijn ons bewust van die unieke positie en willen daarom in Nederland een blijvend internationaal platform bieden voor de uitwisseling van meningen en visies op dit terrein.
Bovendien willen wij in onze concertprogrammering, nu en in de toekomst, aandacht blijven besteden aan de uitvoering van werken van componisten van kleur uit deze periode en van nieuwe werken van eigentijdse componisten met een gedeelde achtergrond in niet-westerse culturen. Wij hopen, dat ons streven waardering vindt en wij zullen zeker doorgaan met ons beleid muziek en musici van een brede culturele kleurschakering bij ons podium te bieden. Ons uiteindelijke doel is in de volle breedte van de samenleving klassieke en oude muziek voor toekomstige generaties te borgen.
Deze website is gelanceerd op International Museum Day 2021 van het International Council of Museums
International Museum Day 2021 will focus on rethinking the museum of the future to meet the challenges of the present
